երկրագնդի ժամ

ինչպես միշտ ես սպիտակ եմ, կիսասպիտակ

աղտոտված սպիտակ ա իմ սպիտակը 

էս սպիտակ երկրում որտեղ դու հակառակն ես համարվում

որտեղ հարազատի պես ինձ ընդունում ես քո տուն 

որտեղ վերջապես քո սեղանի շուրջ թույլ է տրվում

ձեռքերով մտնել ամանի մեջ

թաց ու կպչուն հացի գունդը խառնել 

կանաչ ոլոռի հետ, մինչդեռ մնացած հյուրերը

պատառաքաղ ու դանակով ձուկ են ուտում

ու պատմում

որ հոգնել են թաց ու կպչուն հացից

կանաչ ոլոռից ու սպիտակ գույնի կողմից

սևին հյուծելու ցանկությունից

ինձ էլ են վարժեցրել սևի դեմ ապրել

ճամփին հանդիպած սև կատուներին անիծել

սև ցուցակ, սև օր, սև շուկա ասելուց չքննադատել 

բառերի ընտրությունը, մթից վախենալ, չխորանալ

ներքին խավար հոգու միջուկի մեջ

համոզել են, որ ես էլ կարող եմ սպիտակ լինել

հասնել սպիտակության գագաթնակետին, 

կամ ձգտելով երբեք էլ չհասնել

հիմա էլ ասում ես որ ինձ արաբ կասեն

քո երկրում, արաբ ով ժամանակին եկել է հյուսիսից 

ու գրավել ամեն ինչ, 

ոչ սպիտակ ոչ էլ սև

բայց ուրիշ

գիշերվա վարագույրի տակ ավելի թունդ սևը

բացել է մեր գույները, 

անցել ենք մաշկի գույնի չնչին թվացող 

բայց կարևոր երանգներին,

մոմեր ենք վառում որ տոնենք երկրագնդի ժամը 

լույսերը անջատած, խոհանոցի սեղանի շուրջ նստած

ասում ես որ չես սիրում մոմի լույսի տարածվող տխրությունը

բնական մթությունից գլուխդ ցավում ա

ու հիմա նյարդայնացած քայլում ես 

սենյակի մի ծայրից մյուսը

տապակած բանանով պատրաստած

խմորեղեն բոլորին հյուրասիրում

ես գիտեմ որ ես արհեստական լույսի ներկայության

կարիքն եմ քո անկողնում,

երբ ինձ ընկալում ես որպես հայելի,

որն արտացոլում է սպիտակության գերադասությունը

աշխարհում, միևնույն ժամանակ իմ սև մազերն էին 

որ սկզբից քեզ գրավեցին, կլանող մթությունը իմ աչքերի

միգուցե ես այն եմ ինչ լինում է մեջ

տեղում, սահմանների արանքում

մարտահրավերներ եմ նետում թե սևին

թե սպիտակին, այդ երկկողմանի ռետինը

որ մնացած բոլոր գույներին

ջնջել է ուզում

երկրագնդի ժամին ոչ անտառների կանաչն եմ դառնում

ոչ արևի շողերի պես դեղին

ոչ կակաչից ոգեշնչված կարմիր

ոչ էլ կապույտ ծովի 

անսահմանություն

ինձ ներկել է գորշ փոշին

մոռացության գույն

աստղերը կրակ ընկած

ստիպված պիտի քարշ տամ քեզ, հոգիս

մահացած մարմնիս միջով, որ հասնենք

մի գագաթնակետ սիրո աստվածային,

խցկվենք բառերի մեջ որ մնացել են

աչքերիս եզրերին: հիշում ե՞ս

որ ստիպում էի քեզ չշնչել,

ժխտում էի քո թափանցիկ ու թեթև

գոյությունը: ամբողջ գիշեր չէի քնում

ու ամբողջ օր սուրճ խմում, դողում

ինքնավոչնչացման արագությունից:

իսկ ձախ կրծքիս մեջ կուտակվում էին

չզգացված օրերս՝ կատաղած ծանրությունով սպառնում,

որ կհարձակվեն սրտիս դեռ առողջ բջիջներին:

տես որ հիմա էլ եմ քեզ խաբում:

մեր միջև սեր չկա, հոգիս: մարմին չունեմ

որ սիրտս զարկի ու արյանս մեջ ալիքներ տարածի:

ես քեզ գարուն նվիրել չեմ կարող

կամ գարնանը նվիրվել քեզ:

ստիպված պիտի քարշ տամ քեզ

հոգիս, մարմնիս ավերակների միջով:

արի մի անկյուն գտնենք 

նյութական աշխարհից դուրս:

ուզում եմ քեզ անխոհեմ սիրել, լռել

քո կողքին, բացվել

ու քեզ բաց թողնել,

այլևս քեզ չմեղադրել ու չտանջել

իմ պտտվող մեծամիտ աշխարհում:

խոստացիր որ ինձ էլ լուռ կսիրես,

կողքիս կկանգնես ու կմասնակցես

մեր վերջին բաժանման ծեսին: 

պատկերացրու ինչ գեղեցիկ կլինեն

գույները մայրամուտի ու աստղերը

կրակ ընկած կշտապեն մեր սիրո թաղմանը:

վերջում կապույտ չեզոք երկնքի տակ

անհոգ քարեր կդառնանք:

ոչ մեկ չի իմանա մեր մասին:

ցիկլ

ինչքան առաջ ես գնում էդքան հեռու        

        հոգուց

մտնում ես ուրիշ մեկի մարմնի ծոցը    

                                                         ներս

էլի հեռու ամենախորը միջուկից

  իմաստության

       իմաստ փնտրում կյանք-խաղի մեջ

                       հոգնում դրսից

                    էլի ներս մտնում

              փակվում փախնում փլվում

աշնան ամենահին հուշերից տերևներ կորցնում

հանձնվում քամու կոշտ ձեռքերին

                                          տերևաթափ լինում

    ամեն երկրորդ օրը գույները նկատում

     նկատում արևի ծերությունը

        զարմանում որ դեռ դու էլ

         պտտվում ես

         ու պտտվում

separation from the beloved

when you were the sun of my universe

all the planets lit from the joy of your light.

we fall in love differently.

you pull the planets closer, i push them away. 

for people like us

who connect each star in the time it takes to reach

our other halves, falling in love 

is a constellation of moments where stars die.

but see how space with all its emptiness

and mass continues to move,

to expand.

we tried defying gravity to bring our bodies closer,

we tried to pass through each other,

to replace skin with air.

did i replace your willingness to believe

that it was possible to fly 

with the pain of concrete?

i was never with you to leave you.

if anything, being with you was what grew the distance

between us. left us staring in awe at the emptiness 

defying gravity opened up.

isn't it peaceful now?

to drift apart.

finally to disengage the breath

from the body, turn off

the need

the desire

the heart.

հրազդանից երևան

գնալ ու տեսնել

ճանապարհի քարե տեսարանները

ամեն երկրորդ սարի երեսը փորած

հանքափորների փորերը լցված

չլքած մեղքի զգացումներով

համաձայն ու պատրաստ

հողի ոսկե գաղտնիքների

շահագործմանը։

գնալ ու տեսնել

քաղաքից դուրս դատարկ գյուղերում

դեռ պայքարող ծաղկեփունջ ծախողներին

նրանց ձեռքերում կարմիր դեղին

նրանց ձեռքերում կապույտ կանաչ

նրանց գազանները ուտելու մտքի 

ազդեցության տակ

անցնում են ամբողջ երկրի

պահանջների մայրուղիներով։

գնալ ու տեսնել

սովետ-հսկայի անկումը

դատարկ գործարանների ճաքճքած

փոշով լցված աչքերի մեջ

նրանց միջից մեզ նայող հայացքը պարտված

կիսաշունչ փտած խողովակների

հիշողության ներքո։

գնալ ու տեսնել

սարի գագաթին կղզի դառձած

ագահասիրտ աղքատամիտ

կեղծթագավորի դղյակաեկեղեցին

անմեղ ու հարիֆ հոգիների դամբարան

սպանված զինվորների վերջին աղոթքի շունչը կտրած

երկրից փախած հողին սիրահար ժողովրդի

կարոտի հաշվին։

գնալ ու տեսնել

քաղաքի երակներում խրված անհամբեր 

արագ շտապող դեպի պարզ մի չտեղ ժողովուրդ

իրար գլխի հասած

ամեն մեկը ուրիշներին մունաթ

ամեն մեկը ամենինչիմաց

մեկը մյուսին հերթ չտվող

մնացել են տեղում

բողոքում ու բողոքում։

diaspora

when i dis-own you - 

dear claim to body, belonging 

to ideas, history, a story, 

like all things, the past 

transforms, morphs 

with the present 

and a future: 

the only thing we haven't conquered yet, 

sheds light on all the corners, 

angles, cycles, and borders 

we hadn't been allowed to/allowed 

ourselves to cross - 

it is to re-member 

you more perfect,

more genuine, 

more beautiful 

than i was able to 

attached to the material 

things of this world.

հայերեն

ինչ մեծ գործ ա 
մտնել մահացող մարմնիդ մեջ

ու զգալ մեկուսացված մասերի 
վերամիավորվելու տանջանքը 

ու բջիջների լռությունը իրար չգտնելուց 

հին են գույները որ միայն աչքերդ փակ ես տեսնում

ան-տառ-ներ
են կորած իմաստության

ինչ բառ էլ որ աճում ա
չունի սերմ որ նորից աճի
այլ լեզվի մոլորակներում

այլևս չմտածվող մտքերը չեն թարգմանվում